Нягтлан бодох бүртгэл (НББ)-ийн зарим хичээлийн хөтөлбөрийн тухай, Нийтлэл 28

Нягтлан бодох бүртгэл (НББ)-ийн зарим хичээлийн хөтөлбөрийн тухай, Нийтлэл 28

Их, дээд сургууль (ИДС)-ийн өдөр тутмын үйл ажиллагаанд хийж л байдаг ажлын нэг бол хичээлийн хөтөлбөрийн баяжуулалт, шинэчлэлт байдаг. Гэтэл түүнд шинэ санаа, шинэ мэдлэг гэдэг нэр өргөмжилж, энэ хаягийн доор 2013 оны эцсээс төрийн өмчийн их сургуулиудын бүтцийг өөрчилж, удирдлагыг шинэчилж, тэдгээрийг цаашид хувьчлах бэлтгэлийг хангуулах гэсэн баримжаатай ажил хийсэн нь санал хуваагдлыг нэлээд дагуулаад авав. Дэлхийн бөмбөрцгийн өөр талд орших, эдийн засаг, санхүү, шинжлэх ухаан, техник, технологийн хөгжлийн түвшин, соёл, зан заншил, уламжлал, боловсролын тогтолцоогоороо эрс ялгаатай ямар нэг гадаад орны боловсролын бодлогыг шинэчлэлт, өөрчлөлт нэрээр хуулбарлаж суралцагчид дээр туршиж ирсэн нь боловсролын уламжлалт, түүхэн, тогтвортой шинж чанарт сөрөгөөр нөлөөлдөг байж магадгүй юм. Санхүү, НББ-ийн хичээлийн хөтөлбөрийн агуулгыг гадаадаас хуулбарлахгүйгээр өмнөхөөс нь эрс өөр, цоо шинэээр бүтээж, дэлхийн шилдэг их сургуулиудад жишиг болохуйцаар хэрэгжүүлэх хангалттай хугацаа өнгөрсөн ч үр дүнгийнх нь сураг бараг гарсангүй. Дээд боловсролын шинэчлэлийн төслийг хэрэгжүүлэхэд UNESCO, Дэлхийн банк тал бүрийн туслалцаа үзүүлдэг бололтой. Мөн Монголын талаас ч төслийн зөвлөх, хэрэгжүүлэгч багийн гишүүд гэж байдаг гэнэ. Хөтөлбөрийн шинэчлэлийн хороодод Сангийн яамны холбогдох нэгж, НББ-ийн мэргэшсэн сургалт эрхэлдэг институт, хүрээлэнгийн ажилтнууд, их сургуулийн НББ-ийн тэнхимийн эрдэмтэн, багш нар хүч хавсран ажилласаар байдаг болов уу гэж бодох юм. Гэхдээ Монголын НББ-ийн бакалаврийн болон түүний дараах мэргэшүүлэх төрөл бүрийн сургалт, судалгааны түвшин, технологи, дэлхийн шинжлэх ухааны мэдээллийн санд танигдаж хүлээн зөвшөөрөгдөх байдал нь чамлалттай байх шиг. Санхүүгийн тайлагналын нэвтрэлт, нягтлан бодох бүртгэлийн арга зүйн удирдлага, татварын төлөвлөлт, ногдуулалт, төлөлтийн өнөөгийн нөхцөл байдал нь татварын өршөөлийн хуулийн төсөл гэгчийг 2 дахь удаагаа яригдаж эхлэхэд хүргэж байгаа бололтой. Мэргэшсэн үйл ажиллагаанд хөтөч болж чадах, шинжлэх ухаанлаг, дэлхийн санхүү, НББ-ийн хөгжлийн зүй тогтолт хандлагыг баримжаалсан, алсын хараатай заавар, журам, арга зүй, сурах бичиг, гарын авлага бэлтгэж өгдөггүй, мөн энэ чиглэлээр ажиллах чадвартай ер бусын өвөрмөгц шинээр сэтгэдэг сургагч багш, судлаачид дутагдаж байгаа нь өнгөрсөн хугацаанд уул, уурхайн чиглэлээр байгуулсан томоохон гэрээ, тохиролцооны үр дүн, хэрэгжилтийн явц, хожимын болзошгүй үр дагавар харуулж эхлээд байгаа нь ажиглагддаг. Гадаадын хөрөнгө оруулалтын техник-эдийн засгийн үндэслэл, дэлгэрэнгүй болон нэгтгэсэн олон хувилбарт тооцоо бэлтгэхэд санхүүгийн мэргэшсэн шинжилгээ, санхүүгийн тооцооллын математик загварчлал, санхүүгийн тайлагналын олон улсын стандарт, бүтээгдэхүүн, төлбөрт ажил, үйлчилгээний зардлыг хуримтлуулан бүртгэж өртөг тооцох арга, борлуулалтын орлого, түүний үр дүнг тооцож хуваарилах талаар мэргэшсэн шинжээчдийг татан оролцуулж байх нь эрсдэлийг сааруулахад зохистой болов уу гэж төсөөлөх юм. “Зардлын нягтлан бодох бүртгэл”-ийн анхны сурах бичгийг Азийн Хөгжлийн Банкны ивээн тэтгэлэгээр орчуулж 2000 онд Сангийн яамнаас эрхлэн сургалтанд гаргасан цаг үеийн дараахан бие даасан судлаач Бид нар санхүүгийн мэргэшсэн шинжилгээ, зардлын бүртгэл, удирдлагын бүртгэлийн илүү шинжлэх ухаанлаг, олон хувилбарт агуулгатай сургалтын хөтөлбөр, сурах бичгүүдийг бүтээсэн. Эдийн засаг, санхүү, НББ-ийн сургалт, судалгааны чиглэлээр бие даан хөдөлмөрлөж, бүтээж сургалтын ажилдаа хэрэгжүүлсэн 220 орчим санхүү, НББ-ийн математик загварын шинэ мэдлэг, шинэ санаа, санамсаргүй нээлтээ хүлээн зөвшөөрүүлэх зорилгоор tyondon-@yahoo.com., tyondon-researcher блог сэтгүүлдээ 16,217 хуудас, 211 нийтлэлийг сүүлийн жилд байршуулж, дэлхийн шилдэг их сургууль, судалгааны төрөлжсөн багуудад нийгмийн зарим сүлжээгээр удаан хугацааны туршид, олон давтан танилцуулж, хэлэлцүүлж байв. Энэ удаа tyondon.blogspot.com-д 2012 оны 3 сарын 27-нд байршуулсан  “Tentative syllabus of managerial accounting subject” хэмээх нийтлэлээ танилцуулав. Гадаадын шилдэг их сургууль, санхүүгийн мэргэшсэн шинжилгээний алдартай төвүүдийн хэрэгжүүлдэг санхүүгийн мэргэшсэн шинжилгээ, НББ-ийн математик загварчлалын сургалтын хөтөлбөр, түүний агуулга, судалгааны арга, технологи нь дэлхий дахины нийгэм, эдийн засгийн маш түргэн өөрчлөгдөж шинэчлэгдсээр байгаа үйл явцын өрнөлтөөс нэлээд хоцорсон, сургалтанд үеэ өнгөрөөсөн, шууд тооцооны аргыг түлхүү хэрэглэдэг, шинэ мэдлэг, шинэ санаа бүтээх ажлыг бүхэлдээ орхигдуулсан нь 1999 онд багшийн ажилд анхлан хөл тависан тэр цагаас л ажиглагдаж билээ. Шинэчлэн өөрчлөх нийтлэлээсээ дэлхийн шилдэг их сургууль, судалгааны багуудад нийгмийн сүлжээгээр яаравчлан хүргүүлж, хэлэлцүүлж эхэлсэн маань түүний өмнөхөөсөө эрс ялгагдах шинэ, дэвшилтэт, давтагдашгүй байдлыг нь дэмжүүлэх, хүлээн зөвшөөрүүлэх боломжийг олгосон. Иймэрхүү эдийн засаг, санхүү, НББ-ийн шинэчлэл, өөрчлөлтийн шинэ санаа, шинэ мэдлэг, нээлтийг Монголыхоо шинжлэх ухаан, боловсролын шийдвэр гаргагч, эрдэмтэн, судлаачдад ойлгуулах, дэмжүүлэх нь олон арван жил шаардах, багагүй эсэргүүцэлтэй тулгарах зүйл байдаг бололтой. Дээрх чиглэлээр дэлхийн шилдэг их сургуулийн түвшинд жишиг болохуйц сургалтын хөтөлбөр, лекцийн файл, блог нийтлэл, сурах бичиг бүтээх, үр дүн нь шууд гарах шинэ мэдлэг, шинэ санаа хэрэгжүүлэхэд ердөө 6 сараас 1 жилийн хөдөлмөр л шаардлагатай! Зүтгэл, санаачлага байвал эдийн засаг, санхүү, статистик, хөдөлмөр, татвар, НББ зэрэг мэдлэгийн салбараар гайхалтай, дахин давтагдахааргүй академик мэдлэг, прагматик хэрэглээг бүтээхэд Монгол орондоо ерөнхий боловсролын дунд сургуульд эзэмшсэн шинжлэх ухааны суурь мэдлэг, дээр нь бакалаврын түвшний мэрэгжлийн болоод мэргэшүүлэх сургалтыг нэмэрлэхэд л бүрэн хангалттай! Хөдөлмөр, хөдөлмөр, бас дахин хөдөлмөр л дутаад байх шиг. Please apply to Tunteg Yondon-Google plus for more information with images & text.

Проведение многофакторного анализа вручным методом и SPSS 17.0 программирование (Carrying out multiple discriminant analysis by means of hand method & SPSS 17.0 programming)

Проведение многофакторного анализа вручным методом и SPSS 17.0 программирование

(Carrying out multiple discriminant analysis by means of hand method & SPSS 17.0 programming)

В солнечной Монголии наступила весна. По лунному календарю празднование Белого месяца для восточных народов представляет начало весеннего сезона. Монголы обычно празднуют этот традиционный праздник в феврале. На прошлой неделе шёл мягкий и обильный снегопад, поле и горные хребеты покрылись снежным покровом. Мне вспоминались замечательные стихи С.Есенина “Берёза” когда я смотрел в окна. Скоро в стране начнутся весенняя посевная кампания и окот скота. В городах и поселках уже начаты грандиозные подготовительные работы по благоустройству инфраструктуры. Учащиеся ебщеобразовательных школ и ВУЗ готовятся к предстоящим выпускным экзаменам весны. Я как преподаватель коллежа вместе со своим сыном недавно закончил редакцию и рукопись учебника “Статистика” предназначеннего для студентов экономического профиля ВУЗ. Между прочим в подготовке этой книги приняли участие 2 молодых преподавательницы нашего коллежа. С конца 2013 соотвествующие вышестоящие органы науки и образования Монголии начали работу пересмотра и кардинальной реформы учебных программ в ВУЗ в соответствии с рекомендацией UNESCO и одновременно предприняли меры по рациональному сокращению организационной структуры внутренних звеньев университетов на госсобственности и обеспечению согласованной деятельности между ними. К сожалению эти поверхностные и противоречивые директивы привели скорее всего к  неопределенности действия и побудили немало разногласий во мнениях между новыми пришелецами к руководству и прежним преподавательским составом, что в конечном счете вышеупомянутая показная реформа пока затихла и затормозилась. Игнорирование исторически накопленного богатого опыта в национальных ВУЗ и механическое копирование заграничнего менежмента и идеологическая продиктовка его внедрения, может быть привели к вышеизложенной иронической и беспреспективной судьбе реформы. Зачастую замечаются подходы к отказу от ранее достигнутых академических научных знаний, что вызывает необоснованное упрощение образования во всех уровнях. Кроме того наблюдаются неосторожность и чрезмерная склонность к компьютерному применению, что трактуется творческим внедрением современных интернетных и телекоммуникационных достижений. Приятно информировать о том, что независимые и самостоятельные исследователи как моя семейная группа как прежде уверенно и с творческим и дальновидным энтузиазмом продолжает свою работу по разработке, распространению, обмену и практическому претворению в жизнь уникальных и неповторимых новых идей и совершенно нового образа знаний в сфере математического моделирования экономических процессов, финансов, налогов, бухучёта и прочее с начала 2004 года. Пользуясь случаем мне хотелось бы ознакомить читателей с одной из наших публикаций, размещенной на интернетней сети “tyondon.blogspot.com” под загловком “Carrying out multiple discriminant analysis by means of hand method & SPSS 17.0 programming” 5–ого  июля 2012, которая была написана вместе с моим сыном Ё. Эрдэмбаяр. При этом мы хотели продемонстрировать то, что для студентов нет заметных трудностей в творении уникальных программ пригодных для статистических вычислений на базе их математических знаний приобретенных в средней школе. В конце настоящей публикации показано то, что мы с успехом достигли одинакого правильного ответа посредством ручных вычислений, адекватного как в расчётах с применением SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 17.0 programming. Мой преподавательский опыт показал то, что чрезмерная зависимость учащихся всех ступеней образования, особенно школьников от компьютеров негативно отражается на придании им созидательного характера творения научных новых идей, новых знаний и открытий. Школьники начального класса, которые с раннего возраста начали применять калькуляторы и ручные переносные телефоны зачастую не справляются с элементарными арифметическими вычислениями устно и в прямом смысле компьютерная крайность приводит учащихся к ухудшению их самостоятельности и порождению неуверенности в размышлении. Нам предстоит учиться многому, размышлять о будущем образовании еще глубже и больше без зарубежных рекомендаций. В целом импортный менежмент образования и его идеология становятся факторами поляризации между качеством национального высшего образования ныне и достигнутыми уровнями классификации мировых ведущих университетов. Часто у нас появляются объявления и многообещающие призывы о проведении всякого рода учебных курсов с высокими тарифами, в том числе курсов по обучению SPSS programming, что это в самом деле толкает учащихся к копирвальному мышлению извне и пассивному придатку компьютерных устройств. Между прочим я собственно неслыхал о творческой разработке и практическом внедрении какой-либо программы нашими специалистами, приравненной к замечательному и превосходному SPSS programming. Калькулирование и неординарное размышление без применения компьютеров учающимися, различное от других сверстников иногда открывает им широкие просторы быть первопроходцами на пути самостоятельного создания незаурядных идей, новых знаний и необыкновенных научных открытий. 

Примечание: Для онакомления с изображениями обратитесь к Tunteg yondon-Google plus.

Багшийн блог. Нийтлэл 25

Багшийн блог. Нийтлэл 25

Блог нь багшийн оюуны бүтээлийг цахим сүлжээгээр түргэн, хүртээмжтэй хүргэх, түгээх, санал бодлоо хуваалцах шилдэг хэрэгсэл юм. Заах хичээлийн хөтөлбөр, түүний 7 хоногийн хуваарь, лекцийн файл, бие даалтын ажил, ангийн ажил, төгсөлтийн ажил, эссэ, илтгэлийн жагсаалт, тэдгээрийг шалгах, хамгаалуулах хуваарь, ажил хэргийн зар мэдээлэл, вэб сайтуудын хаяг, нийтлэл, хэлэлцүүлгийн нэр зэрэг өргөн хүрээний асуудлыг блогт багтааж болно. Нягтлан бодох бүртгэлийн багшаар сүүлийн жилд ажиллахдаа хуримтлуулсан багахан туршлагадаа тулгуурлаж блог хөтлөхөд баримтлаж болох зарим саналаа хуваалцаж байна. 1. Асуудал шийдвэрлэхэд баримжаалсан гарчиг өгөх. Асар их, эмх замбаагүй мэдээллийн багцаас тулгамдсан тодорхой асуудлыг шийдвэрлэхэд шаардлагатай нэн чухал мэдээллийг оновчтой түүвэрлэн шүүх, цэгцлэн боловсруулахад зөвхөн Таны нийтлэл л ач тусаа хайрлана гэсэн өөдрөг хүлээлт уншигчдын дунд аль хэдийнээ бий болчихсныг мартаж болохгүй. Таны мэргэн санаа, ер бусын гайхалтай мэдлэгийг агуулсан нийтлэлээс хариулалт нь шууд хамаарах олон асуудал шил шилээ даран эргэн тойронд чинь хуримтлагдсан гэж төсөөлөхөд эргэлзэх хэрэггүй. Сониуч зан хүнийг бусдаас ялгаатай байлгаж, оюунлаг, этгээд өвөрмөгц бөгөөд туршин хэрэгжүүлж болохуйц өөдрөг, бүтээх сэтгэлгээ рүү замчлан өгч, өөрчлөгч, шинэчлэгчийн галт бамбарыг атгуулж байдаг. Үзэл бодол, авъяас чадвар, ажил, мэрэгжлийн ач холбогдлын ач тусыг чинь харгалзаж Таны шүтэн бишрэгч, дагагч болсон олон уншигчийнхаа хүрээ, бүрэлдэхүүний чансааг дээрх сониуч хүмүүсээр тэлснээр бүтээх сэтгэлгээний сэлбэлт, дэвшил, хөгжилдөө Та ахиц гаргах боломжоо нэмэгдүүлнэ. Гэхдээ нийтлэлийн гарчиг нь түүний дотоод агуулгаа бүрэн товойлгон илэрхийлсэн байх ёстойг анхаараарай. Таны нийтлэл ач холбогдол, тандалтын тоогоороо дэлхийн шинжлэх ухааны мэдээллийн санд бүртгэгдсэн бол хайлт хийхэд нийтлэлийн гарчиг, агуулгын онцлох үг хэллэгийн өмнө талд фото зураг (image) чинь дагалдан гарч ирсээр байх болно! 2. Зураг хэрэглэх. Блог нийтлэлийнхээ бичгээрх хэллэг, агуулгын томъёололын баяжилтыг аль болохоор зураг дүрслэлээр, уншигчдын сэтгэлд хэсэг хугацаанд хоногшин дурсагдаж байх сонголттойгоор шигтгэн байршуулаарай. Хүн харах, сонсох, амтлах, үнэртэх, хүрэлцэх зэрэг адгуусан амьтанд байдаг дохионы 1 дүгээр системээс гадна дохионы 2 дугаар систем болох гадаад орчныг зураглан хүлээж авч, харилцан дамжуулдаг чадвартай байдгаараа мэдээллийг олон өнцгөөс шүүн тунгааж, нэгтгэн дүгнэж, задлан шинжилдгийг Нобелийн шагналт эрдэмтэн И.П.Павлов нээсэн. Зураг, таталбар, видео бичлэг, бүдүүвч, график, диаграмм, хүснэгт, онч хэллэгийг шаардлагатай газар нь шигтгэн оруулаарай. Ингэснээрээ Дубай хотын амралт чөлөөт цагийн “Гайхамшиг” (Miracle) хэмээх өнгийн цэцэг алаглан ургасан цэцэрлэгт хүрээлэнд гэр бүлээрээ зугаалан алхаж байгаа юм шиг, агуу их Леонардо Да Винчийн бүтээсэн “Мона Лиза” (Жоконда)-гийн учиртайхан харц, үл мэдэгдэм инээмсэглэл, бодлогширлыг агуулсан үзэсгэлэнт царай, далд хадгалагдсан элэглэл, гунигтайхан харцыг бишрэн харж байгаатай адил, хөгжмийн суут зохиолч Людвиг ван Бетховены найз бүсгүй Жулетта Гриччардидаа зориулан бүтээсэн эгшиглэнт аялгуу “Сарны сонат”-ыг сонсож байгаа юм шиг ер бусын, гайхалтай сайхан сэтгэгдлийг Таны нийтлэл уншигчдад төрүүлэх боломжтой. Балчир хүүхдэд үлгэрийн номыг тайлбарлахад бичвэрийг гол төлөв зурагтай хослуулан хэрэглэдэг билээ. Хүний бие бүтцийн зүй (анатоми), биеийн ажиллагаа (физиологи)-ийн лекцийг явуулахад өнгөөр ялгасан зургийн үзүүлэнг нийтлэг ашигладаг. 3. Тасралтгүй бичсээр байх. Сонгосон сэдвийнхээ хүрээнд туурвисан нийтлэлийн академик болоод прагматик ач холбогдол, чанар, хүртээмжээрээ дамжуулан Таны урьд нь олж авсан нийтлэл бичигчийн нэр хүнд, орон зайгаа бусдад хялбархан тавьж өгөхгүйн төлөө Та өөрөө л тэмцэлдэх үүрэгтэй. Таны оюуны бүтээлийг сэтгэлдээ байнга тээж, хүндэтгэж явдаг, ээлжит нийтлэлийг чинь шимтэн уншихаар өглөө эртлэн босч цахим сүлжээгээр хайлт хийсээр байдаг шүтэн бишрэгч, дагагч, хөгжөөн дэмжигч нартаа сард 2-оос доошгүй удаа блог нийтлэлийн бэлэг барихыг хичээгээрэй. Ийнхүү би бичиж нийтэлсээр байна, тиймээс Та нартайгаа хамтдаа байна гэх блогчийн өгүүлэх үг, уйгагүй хөдөлмөр нь суут математикч Рене Декартын “Би сэтгэж байна. Иймээс би оршиж байна” гэж хэлсэнтэй утга адил билээ. 4. Өөрийгөө таниулж, хүлээн зөвшөөрүүлэх. Оюутнууд интернетээр аялж, багш нарын товч анкет, тэд нарын бүтээлийн жагсаалт, нийтлэлийн агуулга, лекцийн файлтай танилцах, энэ талаар харьцуулсан оюуны дүгнэлт хийх, хамт олны дийлэнхийн санал бодол, эцэг эхийн зөвлөмжийг сонсох, өөрийн итгэл үнэмшил, алсын хараатай мэрэгжлийн баримжаандаа тулгуулах замаар Таныг тухайн хичээлийг заах багшаар сонгох болно. Та өөрийн эрдэм судлалын бүтээлийн шинэ санаа, шинэ мэдлэг, хосгүй нээлт, тэдгээрийн шинжлэх ухааны ач холбогдол, хэрэгжүүлсэн үр дүнгээрээ Монголдоо төдийгүй дэлхийн хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдөж танигдсан, мэдээллийн алдартай санд бүртгэгдсэн байх нь чухал. Та өөрөө ч мэдээгүй байхад Таны эрдэм судлалтай танилцахыг хүсэгчид домайн нэрийг чинь ашиглаад англи, орос, япон, араб, солонгос гэх мэтийн олон хэлээр вэб хуудас аль хэдийнээ нээчихсэн, дэлхийд нэр хүндтэй шинжлэх ухааны тайлбар толиуд (Wikipedia, Cyclopaedia)-д нийтлэлүүдийг чинь бүрэн эхээр нь байршуулчихсан  байхыг удахгүй харах болно. Чансаатай ийм бүтээл нь Таны нэрийн хуудас болон замчилж, агуу их яруу найрагч А.С.Пушкиний “Хүний гараар бүтээгээгүй. Хөшөө дурсгалаа босгов, би” хэмээн хэлсэнчлэнгээр хүн төрлөхтний мэдлэгийн санд мөнхрөн үлдэх болно. 5. Гадаад хэл дээр нийтэл бичих. Дэлхийн шилдэг их сургуулиудын алдартай эрдэмтдийн нийтлэл, лекц, хэлэлцүүлгийн дийлэнх англи хэлээр гардаг тул блогоо монгол хэл дээр төдийгүй англи хэлээр хөтөлж түгээх нь зохистой. Ингэснээр өөрийн блог нийтлэлээ дэлхий дахинд таниулж, хүлээн зөвшөөрүүлэх боломжидоо ахиц гаргана. Мөн 2 хөршийн боловсрол, шинжлэх ухаан, техник-технологийн салбараас Монголчуудын суралцах зүйл их байдгийг бодолцох нь чухал. 6. Цэгцтэй байх. Нийтэд ойлгомжгүй, өвөрмөгц, этгээд үг хэллэгийг хэзээ, хаана, хэнд хаяглаж, ямар өнгө аясаар илэрхийлэхээ урьдчилан сайтар эргэцүүлж бодоорой. Аливаа эерэг болоод сөрөг мэдээлэл цахим ертөнцөд геометрийн прогрессоор өсч тархах нь олонтаа байдаг. Шинжлэх ухааны түгээмэл бус, нарийн мэрэгжлийн шинэ үг хэллэг, нэр томъёо, хураангуйлж товчилсон үг хэрэглэхэд хүрвэл тухай бүрд нь товч тайлбар өгөхийг хичээгээрэй. Нийтлэлийг аль болохоор цөөн хуудсанд багтааж, энгийн ойлгомжтой, шинжлэх ухааны орчин цагийн үг хэллэг, томъёолол, үзүүлэн, тайлбар хэрэглэж бэлтгээрэй. 7. Бие дааж бүтээх сэтгэлгээг хөгжүүлэх. Цахим сургалтыг уламжлалт сургалттай алсын зөв хараатайгаар, зохистой харьцааны хувийн жинтэйгээр хослуулаарай. Бие дааж тэвчээртэй сууж ном, сурах бичиг, мэрэгжлийн сэтгүүл унших, агуулгыг нь гараар бичиж тэмдэглэх, эмхэтгэн нийтлэх, компьютер ашиглахгүйгээр олон хувилбарт тооцоолол хийх, ганцаарчилж гүйцэтгэсэн судалгааны үр дүндээ тулгуурлаж шинэ мэдлэг, шинэ санаа бүтээх чадвар эзэмшихэд нь суралцагчдыг замчилж өгөх нь чухал. Гадаад хэлний үг хэллэгийн сан, зөв бичгийн дүрэм, дуу, шүлэг, математик, физик, химийн томъёо цээжлэх сургалтын уламжлалт аргад сөрөг зүйл өчүүхэн ч байхгүй. Зохистой хязгаараас хэтэрсэн цахим сургалт нь суралцагчдыг бэлэнчлэх, идэвхгүй, бүтээлч бус сэтгэлгээнд хөтөлж, тэд нарын хувьд дохионы 1 болон 2 дугаар системээ зөв, бүтээлчээр залж хөгжүүлэхэд нь сөргөөр нөлөөлөх болсон гэж бодох юм. Шинийг бүтээх хуримтлагдсан мэдлэгийн найдвартай нөөц, чадвар өөрт чинь аяндаа мэдрэгдээд эхэлсэн яг тэр цаг мөчөөс л өөрийгөө бусдаас тусгаарлаж гэрийн боловсрол, бие даасан, ганцаарчилсан судалгаанд шамдан орох нь зөв байдаг билээ. Заримдаа өөдрөг зөн совин, итгэл үнэмшилдээ захирагдах шаардлага ч гардаг биздээ? Эдгээр нөхцөл байдлыг харгалзсан байдлаар багшийн блогын бичлэг, агуулга, хэрэглээний хүрээ, зориулалтыг боловсруулж байвал зүгээрсэн гэж бодох юм. Он цагийн урсгал, орон зайн олон хувилбарт хэмжээст шинжлэх ухаан, боловсрол нь өмнөх мэдлэг, туршлагын уламжлалт суурьтаа тулгуурлан өөрчлөгдөж, шинэчлэгдэж, баяжиж, үгүйсгэн хөгжиж ирсэн онцлогтой. Математик, физик, хими, биологи, инженерчилэл зэрэг суурь (тодорхой) шинжлэх ухааны академик агууламжид илүүтэй баримжаалсан, ерөнхий боловсролын уламжлалт сургалт л дээд боловсролын шинэчлэлт, өөрчлөлтийн гол хөдөлгүүр, чиглүүлэгч залуур, хөтөч болох ёстой гэдгийг гадаадын нэлээд эрдэмтэн, судлаач хүлээн зөвшөөрч эхэлжээ. 8. Агуулга, найруулгын алдаагүй байх. Компьютертоо үг зөв бичих, алдаа илрүүлэх программ суулгах нь зохистой. Нийтлэлээ бичих явцад болон дууссаны дараагаар ч түүний агуулга, зөв бичиг, найруулга зүйн алдааг хянаж, залруулж байх нь зохистой. Анзаараагүй шивж оруулсан ганц үсэг, үг, тоо, тооны бүхлийн ба бутархайн хэсэг ч Таныг эвгүй байдалд оруулж болзошгүйг анхаараарай. Дэлгэцэнд оруулсан бичвэр, зураг, бүдүүвч, график, диаграмм, томъёог хараагаараа хэд хэдэн удаа гүйлгэж уншихын зэрэгцээгээр амандаа дуудаж уншихад илүүдэхгүй. Ташаа бичсэн зүйлийг анзаарахгүйгээр зөв бичснээр уншаад өнгөрөх тохиолдол ч гарч байдаг. Нийтлэлийн цар хүрээ нэмэгдэхтэй шууд хамааралтайгаар санамсаргүй алдаа гарах эрсдэл өсдөг. Эргэлзээтэй зүйлийг заавал толь бичиг, нэвтэрхий толиос лавлаж баталгаажуулах эсвэл түүнийг нийтлэлээсээ шууд л хасах нь зөв байдаг. 9. Холбоос ашиглах. Блогийг домайн нэр, URL-аараа дамжуулан идэвхтэй ажиллуулсаар байдаг өөрийн бусад вэб хаягтайгаа холбох боломжтой. Хэрэв Та сонирхвол tyondon.blogmn.net болон tyondon.blogspot.com хаягаар хайлт хийж, миний ашигладаг блогийн нийтлэлүүдтэй танилцаарай. Таны нийтлэлийн шинжлэх ухааны шинэлэг байдал, прагматик ач холбогдол нь дэлхийн түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдөхөөр болсон бол Google.com-оор англи хэлээр мэдээллийн хайлт хийхэд ч Таны монгол хэл дээр бичсэн нийтлэл, хэлэлцүүлэг, эссэ, лекц чинь дэлхийн агуу их эрдэмтэд, шилдэг их сургуулиудын судалгааны алдартай баг, Нобелийн шагналтнуудын нэрийн өмнүүр, олон арван (хэд хэдэн зуун) сая үр дүнгийн эхний хуудасны, тэргүүн мөрөөр нэлээд хугацааны туршид илэрч гарсаар байх болно шүү! Нийтлэлийнхээ гарчиг, холбоос, товч утгыг 140 үсгийн тэмдэгтэд багтааж уншигчдад маш түргэн хүргэхэээр бол Та Twitter (жиргээ)-г ашиглаарай. Мөн блогтой нэлээд төсөөтэй вэб сэтгүүл бол Google + (Google plus) байдаг. Түүнийг ашиглаж ямар ч хэл дээр нийтлэл бичихэд уг нийтлэлийн ач холбогдол, чанараас хамаарч Таны фото зургийн хамт интернетээр түгээгдэх боломжтой байдаг. Таны блогийн нийтлэлд амжилт хүсье. Tunteg yondon on twitter; tyondon-google plus; tyondon.com; tyondon.mn; shildeg.net; tunteg yondon | facebook зэрэг хаягаар хайлт хийж, эдийн засаг, санхүү, нягтлан бодох бүртгэлийн математик загварчлал, санхүүгийн мэргэшсэн шинжилгээ, удирдлагын болон зардлын бүртгэлийн загварчлалын талаар бичсэн шинэ санаа, шинэ мэдлэгтэй танилцахыг зөвлөж байна.